అక్షరం

అఫ్సర్ రాసిన ఈ కింది కవితను జాగ్రత్తగా ఒకటికి రెండు మూడు సార్లు చదవండి.

- అలాగే వుండనీ కొన్ని రోజుల్ని,
నువ్వేమీ వాటి పొరల పొరల్ని తవ్వి తీయకుండా-

కొండంత నిశ్శబ్దంలోనో, గోరంత ఎండలోనో 
వాటికి మాత్రమే అర్ధమయ్యే ఏదో సాంధ్య భాషలో.

- అలాగలాగే వుండనీ కొందరిని,
నువ్వేమీ వాళ్ళ లోపలికి ప్రశ్నల కొలమానాలు గుచ్చకుండా-

కొంత చీకట్లోనో ఇంకొంత మసక వెల్తురులోనో
వాళ్లకి మాత్రమే తెలిసి వచ్చే ఆనుభవిక వలయంలో.

- అలాగలా గలాగే వుండనీ 
ఎదురొచ్చే చెట్లనీ, ఎగిరెళ్ళే పక్షుల్నీ 
వాటి వాటి ఊహల వూపిరి తీవెల మీద నీ పాదమేమీ మోపకుండా-

తెగని యీదురు గాలుల్లోనో, పలకని మాటల హోరులోనో 
వాటిని మాత్రమే తడిపే 
కాసిని తొలకరి చినుకుల జడిలో.

- ఇలాగిలాగే వుండాలి 
కొంత కాలం, కొంత దూరం 
కొన్ని స్థలాలూ కొన్ని ప్రాణాలూ.

విరిగిరిగి పడే వుద్విగ్నపుటల వొకటి 
కాస్తయినా తేలిక పడే దాకా.

నీకూ వాటికీ మధ్యా 
వొక 
శాంత స్థిమిత 
పవనమేదో 
నెమ్మదించి వీచే దాకా.(అఫ్సర్)

ఈ కవితలో కవి వ్యక్తం చేసిన ఆలోచన ఆసక్తి దాయకం. జీవితం పట్ల, తోటి మనుషుల పట్ల ఉద్ధరింపు ధోరణి కలిగి ఉండి, చైతన్యవంతమైన మానవులుగా తమను తాము పరిగణించుకునే వారికి సున్నితమైన సునిశితమైన వారింపు కనిపిస్తుందిక్కడ. తొందరగా అందరినీ, అన్నిటినీ బాగుపరచాలి, అన్ని సంక్లిష్టతల్నీ, సందిగ్ధాలనీ, సంబంధాల అపార్ధాలనీ స్పష్టీకరించాలి, తక్షణం తేల్చిపారేయ్యాలి అనుకునే వాళ్ళు సమయ సందర్భాలనూ, అవతలి వారి స్వతంత్రతనూ, అనుభవలనూ , ఎరుకనూ పట్టించుకోరు. అలాంటి వారిని వారిస్తూ నడిపిన ఉద్వేగపూరిత సంవాదమే మొత్తం కవిత. 'Not a hasty stroke , like that which sends him to the dusty grave' అని William Cowper అన్నట్లు కాలక్రమంలో అనుభవాలు జీర్ణమయ్యేకొద్దీ ఒక స్పష్టత, ఒక సమంజసత్వం సాధ్యమవుతాయి కాబట్టి , అందకా సంయమనం వహించటమే సహజమని సూచిస్తూ కవిత ముగుస్తుంది.

ఈ ఇతివృత్తాన్ని కవితగా మలచటానికి కవి ఉపయోగించిన నిర్మాణ పద్ధతీ , కళా సాంకేతికత ఈ కవితను ఉన్నతస్థాయి కవిత్వానికి ఉదాహరణగా నిదర్శనంగా నిలిపాయి. విషయాన్ని ప్రకంపనగా వ్యాకులతాత్మక చిత్ర పరంపరగా మనో సంవేదనగా ప్రవేశపెట్టడంలోనే ఈ ఆర్ట్ ఉంది. వ్యాకులతకూ అదుర్దాకూ భౌతిక రూపాన్ని ఇవ్వడం ఎలాగో యువక వులు నేర్చుకోవడానికి అఫ్సర్ వాడిన టెక్నిక్ ఒక కేస్ స్టడీగా ఉపయోగపడుతుంది.

అలాగే ఉండనీ కొన్ని రోజుల్ని,
నువ్వేమీ వాటి పొరల పొరల్ని తవ్వి తీయకుండా-
కొండంత నిశ్శబ్దం లోనో, గోరంత ఎండలోనో
వాటికి మాత్రమే అర్ధమయ్యే ఎదో సాంధ్య భాషలో

సమయ సందర్భాలను ముందు వాటికంటూ ఉన్న గోప్యతకు వాటిని వదిలిపెట్టమని చెప్పటానికి , కొండంత నిశ్శబ్దంలోనో గోరంత ఎండలోనో'', అని పద చిత్రాల్ని వాడుతున్నాడు కవి.గోప్యత అనే భావం అలా భౌతిక రూపం సంతరించుకుంది. ఇంకా ముందుకుపోతే

అలగలాగే ఉండనీ కొందరిని.
నువ్వేమీ వాళ్ళ లోపలికి ప్రశ్నల కొలమానాలు గుచ్చకుండా
కొంత చీకట్లోనో ఇంకొంత మసక వెల్తురు లోనో
వాళ్ళకి మాత్రమే తెలిసివచ్చే అనుభవిక వలయంలో

ప్రశ్నల కొలమానాలూ, కొంత చీకట్లోనో, ఇంకొంత మసక వెల్తుర్లోనో, ఇవన్నీ ఎదుటి వాళ్ళను వాళ్ళ మానాన వాళ్ళని వుండనివ్వటానికి చెందిన కాంక్రీట్ రూపాలు. ఇలా మనుషుల తాలూకు , సందర్భాల తాలూకు స్వతంత్ర అస్తిత్వాన్నీ స్వేచ్చనీ గౌరవించాలనే సూచనను తత్సంబంధ వస్తుజాలాన్ని అమర్చడం ద్వారా , ఉద్దేశించిన ఆలోచనని ఫీలింగ్ గా అనుభవంగా మార్చగలిగాడు కవి. ఈ వస్తుగతీకరణ తారాస్థాయికి చేరిన వ్యక్తీకరణను ఇప్పుడు గమనించండి.

ఎదురొచ్చే చెట్లనీ, ఎగిరెళ్లె పక్షుల్నీ
వాటి వాటి ఊహల ఊపిరి తీవెల మీద
నీ పాదమేమీ మోపకుండా-
తెగని ఈదురు గాలుల్లోనో, పలకని మాటల హోరుల్లోనో
వాటిని మాత్రమే తడిపే
కాసిని తొలకరి చినుకుల జడిలో

ఎదురొచ్చే చెట్లూ, ఎగిరెల్లే పక్షులూ వచ్చే సత్సంబంధాలనీ పోయే సంబంధాలని లేక సుఖదుక్ఖాల్నీ వస్తుగతీకరిస్తే- 
ఈదురు గాలులు, పలకని మాటల హోరులు ,తొలకరి చినుకుల జడలు స్వానుభవాల సంక్షోభాన్ని పట్టి చ్చిన పద చిత్రాలు. జనాన్ని అనుభవాలనుంచి నేర్చుకోనివ్వకుండా అప్పటికప్పుడు తమ జ్ఞానాన్ని వారిమీద పులమాలనే సోకాల్డ్ చైతన్యపరులను తగిన రీతిలో కౌన్సిల్ చెయ్యడానికి వాడిన బాహ్య వస్తు సముదాయం ఇక్కడ స్పష్టమయింది.

చెప్పదలుచుకున్న విషయానికి తత్సంబంధ పద చిత్రాల ద్వారా బాహ్య వస్తువుల అమరిక ద్వారా ఒక వైబ్రేటింగ్ మానసిక వాతావరణం సృజించటమే ఇక్కడ అఫ్సర్ వాడిన టెక్నిక్. ఇదే objective correlative అనిTS Elliot అంటాడు. తెలుగులో దీన్ని వస్తు సత్సంబంధి అని పిలుస్తున్నాం. అలాగలాగలాగే అని పదేపదే రిపీట్ చేయడంలో అపర ఉద్దారకుల మీద కావచ్చు పరిస్థితుల అవాంఛనీయత మీద కావచ్చు విసుగునీ వ్యంగ్యాన్నీ ధ్వనించటం పసిగట్టొచ్చు.

కవితలో ఇలా ఒక ఎగ్జిస్టన్సియల్ angst , అస్తిత్వ పరివేదన వ్యక్తమౌతుంది. "Humans go in accordance with their experiences rather than the definitions and theories the world imposes on them. Their credo is existence not the essence." అని గట్టిగా వాదించిన జియో పాల్ స్సార్త్ర్ తత్వం బలంగా ఈ కవితలో వ్యక్తమయ్యింది. అంతే కాదు , since man is a conscious being one cannot afford to change him automatically అని Edmund Husserl చేసిన హెచ్చరిక ఈ కవిత లో ప్రతిబింబించింది. మార్పు పరస్పరత ను సూచిస్తూ అఫ్సర్ ఏమన్నాడో చూడండి.

ఇలాగిలాగే ఉండాలి
కొంతకాలం కొంత దూరం
కొన్ని స్థలాలూ కొన్ని ప్రా ణాలూ
విరిగిరిగిపడే ఉద్విగ్నపుటల ఒకటి
కాస్తయినా తేలిక పడే దాకా
నీకూ వాటికీ మధ్య 
ఒక శాంత స్థిమిత
పవనమేదో
నెమ్మదించి వీచే దాకా

విషయాన్ని గురించి కవితాత్మకంగా మాట్లాడటం కాకుండా విషయం కవిత్వంగా పరిణమించటానికి కావాల్సిన కవిత్వ నిర్మాణ పద్ధతిని అనితర సాధ్యంగా ఉపయోగించాడు అఫ్సర్. కవితకు ఎదో పెర్సొనల్ , సోషల్ సందర్భమో ప్రేరణగా నిలిచివుంటే ఉండొచ్చు. దాన్ని ఒక తాత్విక సారంగా సాధారణీకరించటం మామూలు విషయం కాదు.

అయితే ఈ struture తాలూకు ఆకర్షణ , ఎత్తుగడ, సంవిధానం తాలూకు చొచ్చుకుపోయే స్వభావం ఎందుకో శ్రీ శ్రీ 'సాహసి' కవితను గుర్తు చేస్తుంది.

ఎగిరించకు లోహ విహంగాలను
కదిలించకు సప్త భుజంగాలను
ఉండనీ
మస్తిష్క కూలయంలో
మనో వల్మీకంలో

అంతరాల భయంకర
ప్రాంతరాలనా నీ విహారం
ముళ్ళ దారినా నీ సంచారం

పలికించకు మౌన మృదంగాలను
కెరలించకు శాంత తరంగాలను
హృదయంలో దీపం పెట్టకు
మంత్ర నగరి సరిహద్దులు ముట్టకు (శ్రీ శ్రీ)

ఎత్తుగడ ,సంవిధానంలోనే కాదు objective correlative టెక్నిక్ విషయంలోనూ అఫ్సర్ కవితకీ శ్రీ శ్రీ కవితకూ సామ్యం కనిపిస్తుంది. కాకపోతే శ్రీ శ్రీ మార్చాలని ప్రయత్నించే చైతన్య పరుల్ని కాదు విమర్శిస్తుంది. మారని మధ్య తరగతి పౌరుల్ని. హృదయంలో దీపం పెట్టటం ఇష్టం లేని వాళ్ళని. శ్రీ శ్రీ కాలానికి ,అఫ్సర్ కాలానికి ఉన్న వ్యత్యాసం వారి కవితల్లో రిఫ్లెక్ట్ అయిన దృష్టికోణాల వ్యత్యాసాన్ని ప్రభావితం చేసి ఉండొచ్చు.

Do not go gentle into that good night
Rage rage against the dying of the light

అని రాస్తాడు Dylan Thomas. ఇతనిదీ ఇదే ఎత్తుగడ. ఇలాంటి ఎత్తుగడల్ని వాటి అత్యంత గరిష్ట స్థాయికి అఫ్సర్ తీసుకెళ్లాడనటంలో సందేహం లేదు.